Dobre praktyki UX. Jak projektować dla użytkownika?

Projektowanie z myślą o użytkowniku, czyli User Experience (UX), to kluczowy element tworzenia skutecznych i przyjaznych dla użytkownika aplikacji oraz stron internetowych. Dobre praktyki UX mogą znacząco poprawić satysfakcję użytkowników, zwiększyć konwersję i pomóc w budowaniu pozytywnej reputacji marki. Wśród wielu zasad i wytycznych, jednymi z najbardziej znanych są heurystyki Nielsena. Obok nich warto poznać także tzw. prawa UX, np. Prawo Jacoba, Prawo Fittsa czy Efekt von Restorffa. Poniżej przedstawiam dobre praktyki UX, które pomogą Ci projektować z myślą o użytkownikach.

Dobre praktyki UX a heurystyki Nielsena

Jakob Nielsen, duński naukowiec i specjalista w dziedzinie użyteczności, opracował dziesięć heurystyk, które stanowią fundamenty dobrego projektowania. Oto kilka z nich:

  • Widoczność statusu systemu – użytkownicy powinni być zawsze informowani o bieżącym stanie systemu poprzez odpowiednie informacje zwrotne w odpowiednim czasie.
  • Dopasowanie między systemem a rzeczywistością – system powinien mówić językiem użytkownika, używając znanych mu pojęć, zwrotów i konwencji.
  • Kontrola i swoboda użytkownika – użytkownicy często wybierają opcje przez pomyłkę i muszą mieć możliwość łatwego wycofania się z nich.
  • Spójność i standardy – użytkownicy nie powinni się zastanawiać, czy różne słowa, sytuacje lub działania znaczą to samo. Warto także trzymać się standardów, z którymi użytkownicy są zaznajomieni i stały się dla nich naturalne, np. umiejscowienie kosza zakupowego w aplikacji mobilnej zazwyczaj znajduje się w prawym górnym rogu ekranu.
  • Zapobieganie błędom – lepiej zapobiegać błędom niż je później korygować. Pomóc w tym może np. klarowna komunikacja, jasne instrukcje czy inteligentne podpowiedzi.
  • Rozpoznawanie zamiast przypominania – zmniejsz obciążenie pamięci użytkownika, podpowiadając mu informacje, które w danym momencie mogą być przydatne, np. sekcja ostatnio przeglądanych produktów na stronie
  • Elastyczność i efektywność użytkowania – system powinien dążyć w kierunku usprawniania procesów oraz pomocy w wykonywaniu akcji zarówno nowym, jak i stałym użytkownikom, np. Możliwość zaznaczenia zarówno wszystkich zgód, jak i pojedynczych.
  • Estetyka i minimalizm – interfejsy nie powinny zawierać nieistotnych lub rzadko potrzebnych informacji. Warto zachować umiar oraz pamiętać o czytelności.
  • Pomoc w rozpoznawaniu, diagnozowaniu i naprawianiu błędów – komunikaty o błędach powinny być zrozumiałe i konstruktywne. Użytkownik powinien rozumieć, co się stało i co można w tej sytuacji zrobić.
  • Pomoc i dokumentacja – wszelka dokumentacja, która może być przydatna użytkownikom oraz pomoc (np. techniczna) powinny był łatwo dostępne.
 

Dobre praktyki UX, o których warto pamiętać podczas procesu projektowania

W trakcie procesu projektowania warto, obok heurystyk Nielsena, pamiętać także o innych dobrych praktykach UX. Poniżej prezentuję kilka z nich, które warto mieć w pamięci podczas pracy nad nowym produktem.

Poznaj swoich użytkowników

Podstawą każdego projektu UX jest zrozumienie, kto będzie korzystał z Twojego produktu. Przeprowadzaj badania, twórz persony i analizuj dane demograficzne oraz behawioralne. Im lepiej poznasz potrzeby i oczekiwania użytkowników, tym łatwiej będzie Ci stworzyć produkt, który spełni ich wymagania.
 
Prostota i intuicyjność
 
Użytkownicy cenią sobie prostotę i intuicyjność interfejsu. Unikaj zbędnych elementów, które mogą zdezorientować użytkownika. Wszystkie funkcje i informacje powinny być łatwo dostępne i zrozumiałe na pierwszy rzut oka. Pamiętaj, że zazwyczaj mniej znaczy więcej.
 
Konsystencja
 
Spójność to jeden z ważniejszych tematów jeśli chodzi o dobre praktyki UX. Co zatem warto zrobić? Upewnij się, że wszystkie elementy wizualne, takie jak przyciski, ikony, czcionki i kolory, są spójne na całej stronie lub aplikacji. Dzięki temu użytkownik będzie mógł swobodniej poruszać się i korzystać z Twojego produktu – będzie on dla niego bardziej zrozumiały.
 
Responsywność
 
W dzisiejszych czasach użytkownicy korzystają z różnych urządzeń, od komputerów stacjonarnych po smartfony. Upewnij się, że Twój produkt jest responsywny i dostosowuje się do różnych rozdzielczości ekranu. Testuj swoje projekty na różnych urządzeniach, aby upewnić się, że użytkownicy mają pozytywne doświadczenia niezależnie od tego, jakiego sprzętu używają.
 
Szybkość ładowania
 
Szybkość ładowania strony lub aplikacji ma ogromny wpływ na doświadczenie użytkownika. Optymalizuj swoje zasoby, minimalizuj rozmiary plików i wykorzystuj techniki takie jak lazy loading, aby przyspieszyć czas ładowania. Użytkownicy szybko zrezygnują, jeśli będą musieli długo czekać na załadowanie treści.
 
Czytelność i dostępność
 
Upewnij się, że Twoje treści są czytelne i dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Stosuj odpowiednie kontrasty kolorów, używaj czytelnych czcionek i zapewniaj alternatywne opisy dla obrazów. Dostępność to nie tylko kwestia etyki, ale także wymóg prawny w wielu krajach.
 
Testowanie i iteracja
 
Nawet najlepsze projekty wymagają testowania i iteracji. Regularnie przeprowadzaj testy z użytkownikami, zbieraj feedback i analizuj dane analityczne, aby zidentyfikować obszary wymagające poprawy. Projektowanie UX to proces ciągły – zawsze można coś udoskonalić.

 

Projektowanie z myślą o użytkowniku to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim funkcjonalności i użyteczności. Stosując powyższe dobre praktyki UX zwiększasz szanse na stworzenie produktu, który nie tylko przyciągnie użytkowników, ale także zaspokoi ich potrzeby i oczekiwania. Pamiętaj, że zadowolony użytkownik to najlepsza wizytówka Twojego projektu.

Źródła:

Marsh J., UX dla początkujących. 100 krótkich lekcji, Helion, Gliwice 2019.

Nielsen J., https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/ [odczyt: 29.07.2024]

Yablonski J., Prawa UX. Jak psychologia pomaga w projektowaniu lepszych produktów i usług, Helion, Gliwice 2021.